درمان اسهال با طب سنتی و گیاهان دارویی
درصورتی‌که در تعداد و غلظت مدفوع شما تغییراتی ایجاد شود به‌طوری‌که مدفوعتان آبکی یا شل شده و تکرار آن بالا رود شما مبتلا به اسهال هستید. این وضعیت ناخوشایند ممکن است کمتر از یک هفته طول بکشد که به نوع اسهال حاد شناخته می‌شود و با درمان‌های خانگی و سنتی قابل‌درمان است؛ اما اگر اسهال شما بیش از ۱۴ روز طول بکشد، اسهال مزمن بوده و ناشی از یک عفونت در بدن است که باید حتماً به پزشک مراجعه کنید و در صورت عدم مراجعه به پزشک با مشکلات جدی‌تر مواجه خواهید شد.
علت اسهال در بسیاری از موارد ناشناخته است؛ اما ممکن است در اثر یک یا چند اختلال زیر، به این وضعیت ناراحت‌کننده دچار شوید. علت اسهال عبارت‌‌است از:
–اسهالی که در اثر عفونت ویروسی یا باکتریایی یا انگلی ایجاد می‌شود که معمولاً از طریق غذا یا آبی که آلوده به مدفوع شده‌اند، منتقل می‌شود و یا مستقیماً از فردی منتقل می‌شود که به این بیماری آلوده‌شده است.
–اسهالی که در اثر مسمومیت غذایی ایجاد می‌شود.
–اسهال مسافران مربوط به زمانی است که تعطیلات خود را در شهر دیگری سپری می‌کنید که علت بیشتر آن باکتری یا انگل است.
–اسهالی که در اثر بیماری روده‌ای مانند سلیاک یا کرون یا سندرم روده تحریک‌پذیر یا ناشی از بیماری التهابی روده اتفاق می‌افتد.
– عدم تحمل برخی مواد خوراکی، مانند عدم تحمل لاکتوز یا آلرژی غذایی که بدن به‌صورت اسهال واکنش نشان می‌دهد.
-خوردن میوه و سبزی که به‌درستی و کامل شستشو داده نشده باشد، اسهال ایجاد می‌کند.
-رعایت نکردن بهداشت به‌خصوص بعد از اجابت مزاج عفونت موجود در دست‌هایی که به‌خوبی شسته نشده‌اند، وارد بدن شده و اسهال رخ می‌دهد.
-گرمای شدید تابستان باعث ایجاد اسهال می‌شود.
–اسهال در اثر یک واکنش نامطلوب به دارو
–اسهال ناشی از جراحی کیسه صفرا یا معده
–اسهال وبایی که در بیماری وبا دیده می‌شود.
همچنین ازنظر طب سنتی اسهال به یکی از موارد زیر تقسیم می‌شود:
–اسهال صفراوی (گرم): این اسهال بیشتر در کسانی که میوه خام با طبع سرد (آلوچه، زردآلو و آلبالو) مصرف می‌کنند، دیده می‌شود. علائم آن زردی مدفوع همراه با بلغم است که معمولاً با درد و قرقر کردن شکم همراه است.
–اسهال دموی یا خونی: اسهال خونی معمولاً به علت گشادی رگ‌های روده‌ای می‌باشد که ابتدا مدفوع و بعد خون رقیق‌شده و همراه با صدای شکم و دفع باد و کف می‌باشد.
–اسهال بلغمی یا سرد و تر: این اسهال ناشی از رطوبت و بلغم، ترشیده شدن غذا در معده، جوشش غذا در معده، چنگ زدن سر معده و گندیده شدن غذا در معده اتفاق می‌افتد.
در صورت ابتلا به اسهال علائم مختلفی نیز با آن همراه است . ممکن است شما تنها یکی از علائم زیر یا ترکیبی از آن‌ها را تجربه کنید. البته توجه به این نکته ضروری است که با توجه به علت ایجادکننده اسهال در شما علائم آن نیز متفاوت می‌باشد. درهرصورت تجربه کردن یکی یا بیشتر از علائم زیر معمولاً شایع است:
-حالت تهوع
-درد شکم
-گرفتگی
-نفخ
-کم شدن آب بدن (دهیدراته شدن)
-تب
-وجود خون در مدفوع
-نیاز مکرر برای تخلیه‌ی روده
-زیاد بودن حجم مدفوع
در صورت داشتن علائم بالا و حاد نبودن بیماری شما، میتوانید از درمان‌های سنتی و خانگی برای درمان خود استفاده کنید. این درمان‌ها که مؤثر و سریع می‌باشند، با مواد مغذی و در دسترس خانه و بدون داشتن عوارض داروهای شیمیایی با همان اثربخشی عمل می‌کند. در زیر چند راهکار طب سنتی را با شما در میان می‌گذاریم:
درمان عمومی انواع اسهال با گیاهان دارویی
-دم‌کرده یونجه، برای درمان اسهال شما مناسب است. فقط به این نکته توجه داشته باشید که مصرف بیشازاندازه آن باعث ایجاد نفخ در شما می‌شود.
-برای رفع بی‌اشتهایی و درمان اسهالتان از چای ریحان استفاده کنید.
-در طب سنتی از گشنیز به‌عنوان ملین استفاده می‌کنند. شما نیز میتوانید برای درمان یبوست و حتی اسهال خودتان از این گیاه مفید استفاده کنید.
-بومادران به‌عنوان یک گیاه بسیار باارزش در درمان بی‌اشتهایی، اسهال و دل‌درد بسیار مؤثر است. مقدار ۲ تا ۴ گرم از سرشاخه‌های گل‌دار را با حدود یک لیوان آب به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید؛ سپس صاف‌کرده و پس از سرد شدن میل کنید.
ذکر این نکته ضروری است که در زمان بارداری و شیردهی از این ماده استفاده نکنید.
-اگر کودک شما دچار اسهال شده است بدون معطلی از ماست استفاده کنید. این روش درمانی فوق‌العاده مؤثر است. در هنگام خوردن ماست به این نکته توجه داشته باشید که از قبل طعم دار نشده باشد و یا با برخی از میوه‌ها نیز مخلوط نباشد. همچنین اگر اسهال کودکتان ناشی از مسمومیت غذایی باشد، نعنا پودر شده با ماست مخلوط کرده و اندکی نمک‌زده و به کودکان بدهید. این ترکیب اسهال کودکتان را قطع می‌کند.
-در طب سنتی خرما می‌تواند مشکلات روده‌ای ازجمله اسهال شمارا برطرف کند.
-اگر علائم اسهال و استفراغ دارید، از گیاه انقوزه استفاده کنید. این گیاه با مبارزه با ویروس‌ها و باکتری‌ها، علائم بیماری شمارا کاهش می‌دهد. برای این منظور یک‌دوم قاشق چای‌خوری پودر انقوزه را به یک لیوان آبگرم اضافه کنید و خوب هم بزنید. دو بار در روز، به مدت چند روز استفاده کنید. همچنین برای مشکلات گوارشی خود میتوانید از این گیاه به‌عنوان ادویه نیز استفاده کنید.
-از خاصیت معجزه‌آسای عسل استفاده کنید. با خوردن چند قاشق عسل در روز اسهال خودتان را درمان کنید.
-از ادویه معطر دارچین بهره ببرید. خاصیت دارویی این ادویه برای قطع شدن اسهال شما مؤثر است. روزانه ۲ تا ۴ گرم از این ادویه را میتوانید استفاده کنید.
در مصرف دارچین جانب احتیاط را رعایت کنید:
در زمان شیردهی و حاملگی از دارچین استفاده نکنید.
-خاصیت ضد باکتری و ضدویروسی زنجبیل در درمان اسهال و استفراغ شما مؤثر است. ۱ قاشق چای‌خوری از ریشه زنجبیل تازه خردشده را به ۱ فنجان آبجوش اضافه کنید. هنگام خوردن مقداری عسل به آن اضافه کنید. نوشیدن این چای تسکین‌دهنده به‌اندازه ۲ یا ۳ بار در روز حالتان را بهتر می‌کند.
در صورت داشتن فشارخون بالا به‌هیچ‌عنوان از زنجبیل استفاده نکنید.
-در طب سنتی برای مشکلات گوارشی از روغن سیاه‌دانه، استفاده می‌کنند. این دارو همچنین برای تسکین اسهال نیز مؤثر است. مقدار کمی از روغن سیاه‌دانه را با یک فنجان پر ماست خالص مخلوط‌کنید و سپس مصرف نمایید. این عمل باید تا زمان برطرف شدن بخش زیادی از علائم اسهال، روزانه دومرتبه انجام شود.
-درمان بیماری شما در دل طبیعت نهفته است. مصرف گیاه نعنا برای درمان مشکلات معده ازجمله اسهال نیز بسیار مؤثر است. چند شاخه تمیز و کوچک از گیاه نعنا را در آبجوش برای چند دقیقه دم‌کنید و پس از سرد شدن چند قطره آب‌لیموی تازه و عسل اضافه کنید و بنوشید. اثربخشی آن را بعد از ساعتی مشاهده خواهید کرد.
-دانه شنبلیله در توقف آثار آزاردهنده اسهال بسیار مؤثر است. دانه‌های شنبلیله را به‌تنهایی بجویید و یا این گیاه دارویی را با ماست ترکیب کنید و بخورید.
-ازجمله دم‌نوش‌هایی که در تسکین دردهای ناشی از اسهال بسیار مؤثر است، چای بابونه می‌باشد. این نوشیدنی آرام‌بخش را بنوشید و در سریع‌ترین زمان ممکن اسهال خود را متوقف کنید.
–کم‌آبی ناشی از اسهال و استفراغ را با خوردن نمک درمان کنید. برای این منظور ۱ قاشق چای‌خوری نمک را به ۱ لیتر اضافه کنید. سپس ۲ قاشق غذاخوری شکر به این محلول اضافه کنید و در فاصله‌های کوتاه در روز بنوشید. این محلول به‌عنوان گزینه‌ای بسیار خوب در درمان اسهال مورداستفاده قرار می‌گیرد.
-یک قاشق غذاخوری پودر زیره با همان میزان دارچین و زنجبیل را دم‌کنید. این مخلوط را در یک فنجان آب گرم حل کنید و ۳ بار در روز بنوشید. کم‌کم اثرات بهبودی را مشاهده خواهید کرد.
-اگر دچار دل‌درد و دل پیچیده هستید، چای زیره بنوشید. یک قاشق چای‌خوری زیره خرد را در یک فنجان آب به مدت دو تا سه دقیقه بجوشانید و به آن‌یک قاشق غذاخوری برگ گشنیز تازه اضافه نمایید و روزی دو تا سه بار بعد از خوردن یک غذای سبک، از این چای بنوشید. به‌زودی بهبودی حاصل می‌شود.
-اگر دچار اسهال شده‌اید و در خانه هل دارید، از این درمان خانگی برای مشکل خود استفاده کنید. برای این کار کافی است یک‌دانه هل سبز را پوست‌کنده و دانه‌هایش را پودر کنید. سپس نصف قاشق چای‌خوری پودر دانه‌ها را در یک فنجان آب جوشانده، سردکنید و بخورید.
-چای جوشیده که رنگ سیاه و مزه‌ی تلخ دارد خاصیت ضد اسهال دارد.
-مصرف خاکشیر برای درمان اسهال را فراموش نکنید. این دانه‌های آجری رنگ به تنظیم دستگاه گوارش و درمان بیماری‌های معده و درمان اسهال همراه با پیچش شما بسیار مفید است.
-از دم‌نوش ترکیبی با گیاهان سنبل‌الطیب، بومادران، سنبل‌الطیب و آویشن استفاده کنید.
-دم‌نوش ترکیبی گیاهان زیر را درست کرده و استفاده کنید. گفته‌شده در درمان اسهال شما مؤثر است. زنیان ۱۵ گرم + پونه ۳۰ گرم + درمنه ۱۰ گرم + رازیانه ۱۵ گرم + آویشن ۳۰ گرم، یک قاشق غذاخوری با دو لیوان آب کمی جوشانده قبل از هر غذا دو استکان میل کنید.
-اگر اسهال شما همراه با دل‌درد شدید همراه است از دم‌نوش زیر استفاده کنید: پوست بلوط ۲۰ گرم + نعناع ۱۰ گرم + بابونه ۱۰ گرم، یک قاشق غذاخوری از پودر مخلوط فوق را در دو لیوان آب جوش ریخته و به مدت ۳۰ دقیقه دم‌کنید و سپس آن را صاف کنید و روزی سه بار و یک‌سوم آن را نیم ساعت قبل از غذا میل کنید.
-اگر دچار اسهال حاد و مزمن شده‌اید، کشک را برای درمان به شما پیشنهاد می‌دهیم.
درمان اسهال صفراوی (گرم)
خوردن مواد غذایی زیر برای درمان اسهال صفراوی به شما پیشنهاد می‌شود:
-خوردن انار ترش، خشخاش، گشنیز، غوره، سنجد، سیب ترش، شیر بز، برنج، ماست شیرین تازه و یا ماست کیسه‌ای، آرد برنج بوداده، دوغ یا ماست
-برای قطع اسهال نوع صفراوی از سماق استفاده کنید. به این نکته توجه داشته باشید که مصرف بیشازاندازه آن باعث ضرر به معده و کبد شما می‌شود.
-قره‌قروت بدون نمک یک داروی درمانی برای قطع اسهال‌های نوع صفراوی می‌باشد.
-از ترکیب کاسنی و نصف استکان سرکه برای درمان اسهال صفراوی خود استفاده کنید.
-میوه بالنگ همراه با عسل و مربا دافع اسهال صفراوی می‌باشد.
-میوه آلبالو برای برطرف شدن اسهال صفراوی شما مؤثر است.
-در صورت داشتن اسهال نوع صفراوی سعی کنید طبع خود را زیر نظر پزشک اصلاح کنید. برای درمان موقت بهتر است مواد زیر شامل هلیله زرد ۵ گرم، تخم مورد ۲ گرم، سماق ۱۰ گرم، گلنار ۵ گرم را به‌صورت نرم بکوبید و با آب ترشک بخورید.
درمان اسهال دموی یا خونی
در صورت ابتلا به این نوع اسهال میتوانید از درمان‌های گیاهی زیر که در طب سنتی توصیه‌شده استفاده کنید تا زخم‌های روده‌ای شما بهبودیافته و از عفونت بیشتر جلوگیری شود.
-اگر دچار اسهال خونی هستید علف هفت‌بند استفاده کنید.
-در صورت ابتلا به اسهال خونی میتوانید به‌جای آب از شیره خرفه استفاده کنید. برای این کار ۲۵ گرم تخم خرفه را در چهار لیوان آب بجوشانید و بعد از سرد شدن بنوشید.
– در صورت ابتلا به اسهال‌هاى خونى بایستى از داروهاى قابض و داروهاى ضد خونریزى باهم استفاده کنید. مثل طباشیر، شربت انجبار، قرص کهربا، شربت مورد، پوست انار، گل ارمنى، گلنار، مازو، بلوط و فوفل بیمار. توجه به این نکته ضروری است که بایستى حداقل ۲۴ ساعت تا سه روز از خوردن غذا پرهیز کنید و نیز از ماست آب‌رفته و آب جوشانده سماق و یا انار استفاده نمایید.
-تخمه آفتابگردان را به مقدار ۳۰ گرم در آب ریخته و حدود یک ساعت با حرارت ملایم بپزید. برای راحتی خوردن این دم‌نوش را با عسل و یا نبات شیرین کنید و میل کنید. این نوشیدنی مانع از ادامه اسهال در شما می‌شود.
– یک قاشق مرباخوری از پودر ختمی را در یک لیوان شیر دم‌کرده و صاف‌کرده و میل کنید. در طب سنتی گل ختمی در درمان اسهال خونی مؤثر است.
-۱۰ گرم بارهنگ، ۵ گرم انیسون، ۵ گرم دانه انار، ۵ گرم خون سیاوشان تهیه کنید. همه‌ی مواد بالا را آسیاب کرده و با شربت آب‌لیمو میل کنید. این نوشیدنی ضد اسهال خونی می‌باشد.
درمان اسهال بلغمی یا سرد و تر
برای درمان این اسهال از روش‌های زیر کمک بگیرید:
-زیره سبز، زیره سیاه و بلوط را در سرکه خیسانده و بعد از سرکه خارج کرده و بعد از هر غذا یک قاشق مرباخوری میل کنید.
-خوردن دارچین با رب انار و یا خوردن مکرر مخلوطی از رب انار باکمی دارچین را تا قطع شدن اسهال رطوبتی ادامه دهید.
میوه‌های مؤثر درمان اسهال
-در طب سنتی هند، موز میوه‌ای یبوست زا می‌باشد که در درمان اسهال ساده و اسهال خونی معجزه می‌کند. بنابراین اگر دچار اسهال هستید، موز یا شیره گل‌های موز بخورید.
-مغز هسته‌ی انبه و گل‌های خشک‌شده انبه با خاصیت ضد اسهالی خود، برای درمان اسهال و اسهال خونی شما مؤثر است.
-از میوه معجزه‌آسای سیب برای درمان اسهال خود یا حتی فرزندان خود استفاده کنید. همچنین سرکه طبیعی سیب نیز برای مقابله با باکتری‌های ایجادکننده اسهال مؤثر است. یک قاشق چای‌خوری از سرکه‌ی سیب را با یک لیوان آب مخلوط کرده و آن را مستقیماً مصرف کنید. این عمل را تا زمان بهبودی هرروز دومرتبه تکرار کنید.
-مصرف ازگیل خام، خاصیت ضد اسهالی دارد.
-هویج سرشار از مواد مغذی خوبی است که بدن برای بهبودی از بیماری به آن نیاز خواهد داشت. درصورتی‌که علائم اسهال در شما وجود دارد هویج مصرف کنید. مصرف آن را چند روز پس از اسهال نیز ادامه دهید. همچنین میتوانید سوپ هویج مصرف کنید.
درمان اسهال ازنظر طب معصومین علیه‌السلام:
-امام موسی صادق علیه‌السلام فرمود: فصد و خون گرفتن، ناراحتی کبد را برطرف کرده و برای اسهال و درد شکم نافع است. (ک ختوم ج ۱ ص ۱۴۹).
-روایت‌شده که یکى از اصحاب امام صادق (ع) از اسهال نزد ایشان اظهار ناراحتى کرد. امام (ع) به او فرمود که قدرى قاووت (آرد برنج) آبکى برنج برگیرد و بیاشامد. او این کار را انجام داد و بهبود یافت.
-در کتاب دعائم الاسلام: درباره‌ی امام صادق (ع) نقل‌شده که یکى از یارانش از اسهال، نزد ایشان اظهار ناراحتى کرد. امام (ع) به او فرمود: که قاووتى (آرد برنج) از برنج برگیرد و بیاشامد. او این کار را کرد و شکمش بست.
همچنین فرمود: ((من دو سال یا بیشتر بیمار شدم. پس خداوند، استفاده از برنج را به من الهام کرد. گفتم تا آن را آوردند، شستند، خشک کردند، سپس روى آتش گرفتند و آنگاه آرد کردند. قدرى از آن را قاووت و قدرى را شوربا کردم و از آن بهره جستم و بهبود یافتم)).
درنهایت اگر مصرف این داروهای خانگی در درمان اسهال شما مؤثر نبود؛ استفاده از داروهای شیمیایی می‌تواند بیماری شمارا متوقف کند. در غیر این صورت اگر اسهال شما قطع نشد، درنتیجه‌ی یک بیماری جدی‌تر بوده و برای جلوگیری از مشکلات دیگر حتماً به پزشک مراجعه کنید.
پرهیز غذایی هنگام اسهال
اصلی‌ترین راه درمان سریع اسهال، داشتن استراحت کافی به همراه رژیم غذایی مناسب می‌باشد. نداشتن استراحت کافی، بدن را ضعیف می‌کند و شمارا مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها و مشکلات می‌سازد. همچنین رژیم غذایی نادرست در طول درمان نیز اثرات داروهای گیاهی را خنثی می‌کند. در زیر برخی نکات تغذیه‌ای ذکرشده است که رعایت این نکات به درمان سریع‌تر بیماری شما کمک شایانی می‌کند.
-هنگام اسهال از خوردن مواد غذایی مانند غذاهای تند، غذاهای پرچرب، شیر و کره و روغن، مواد غذایی حاوی فیبر زیاد مانند برخی میوه‌ها و سبزی‌ها، مواد غذایی دارای قند و شکر زیاد همچنین نوشیدنی‌هایی گازدار و کافئین دار و مواد غذایی سبوس‌دار پرهیز کنید. خوردن این مواد منجر به از دست دادن آب بدن شما می‌شود.
-به‌هیچ‌عنوان از لبنیات استفاده نکنید. ولی ماست و دوغ به دلیل حفظ باکتری‌های مفید در روده از این قاعده مستثنا می‌باشند.
-برنج را به‌صورت کته بپزید و بخورید. کته به خاطر راحت هضم شدن آن برای معده و روده‌هایی که در اسهال دچار مشکل شده است مناسب می‌باشد.
-در دوره اسهال، گوشت مرغ بخارپز شده به دلیل بافت نرم و خاصیت زودهضمی آن به شما توصیه می‌شود.
-درصورتی‌که به اسهال‌های ناشی از فشارهای عصبی دچار می‌شوید از خوردن گوشت، چربی جات، سبزی خام، آجیل، آب جو، آلو، آلوچه، شیر، سرکه، قند و شکر، غذای مانده و آب سرد خودداری کنید. همچنین فکر زیاد و عصبانیت بیماری شمارا تشدید می‌کند.
– در هنگام ابتلا به اسهال از خوردن مواد غذایی زیر خودداری کنید: لوبیا، انواع توت‌ها، کلم بروکلی، کلم، گل‌کلم، نخود، قهوه، ذرت، بستنی، شیر، نخودفرنگی
-از مصرف آب‌میوه‌ها جدا خودداری کنید. این مسئله هضم و گوارش آن‌ها را دشوار می‌سازد.
پیشگیری از اسهال
پ با اقدامات پیشگیرانه زیر می‌تواند از بروز اسهال در خود جلوگیری کنید:
-قبل از تهیه غذا، خوراکی‌ها و مواد غذایی را با آب سالم بشویید. این کار از اسهال ناشی از مسمومیت‌ها جلوگیری می‌کند.
-بعد از آماده‌شده غذا سریعاً آن را میل کنید.
-در فصول گرم فوراً مواد باقی‌مانده غذا را در یخچال قرار دهید.
-مواد غذایی یخ‌زده را بعد از بیرون آوردن از فریزر در یخچال یخ‌زدایی کنید.
-در زمان مسافرت از مصرف آب شیر و یخ و محصولات کشاورزی پرهیز کنید و فقط از آب‌معدنی استفاده کنید.
-در زمان سفر فقط غذاهای پخته‌شده بخورید.
-مصرف باقلا با ماست در طب سنتی پسندیده نیست؛ زیرا باعث امراضی مانند اسهال، استفراغ و دل‌دردهای بسیار شدید می‌شود.
-از مصرف خربزه با هندوانه با انواع گوشت‌ها خودداری کنید.
نکاتی که باید به آن توجه داشت:
در صورت داشتن اسهال، مقدار زیادی از آب و املاح ضروری بدنتان از دست می‌رود و در صورت عدم درمان با عوارض بسیار خطرناکی مواجه خواهید شد؛ بنابراین این بیماری را جدی بگیرید و در صورت داشتن شرایط و علائم زیر حتماً به پزشک مراجعه کنید:
-کودکان، زنان باردار و سالمندان مبتلا به اسهال حتماً به پزشک مراجعه کنند و از مصرف خودسرانه داروهای گیاهی و شیمیایی پرهیز کنند.
-در صورت داشتن اسهال مزمن حتماً به پزشک مراجعه کنید.
-اگر اسهال شما بیش از دو روز طول کشیده و مصرف داروهای خانگی و سنتی در درمان شما تأثیرگذار نبود حتماً به پزشک مراجعه کنید.
-در صورت داشتن تب و یا خون در مدفوع حتماً به پزشک مراجعه کنید و هرگز خوددرمانی نکنید.
با تشکر از شما دوست گرامی
در صورت تمایل به تهیه عرقیحات گیاهی میتوانید به
فروشگاه اینترنتی عرقیجات گیاهی کاکوتی مراجعه نماید و خرید خود را در کوتاه ترین زمان ممکن ثبت نمایید . برای دانلود اپلیکیشن اندروید کاکوتی اینجا کلیک کنید
۲ نظرها
جالب بود ! با سپاس از سایت خوب تان !
درود :
تشکر از وقتی که برای مطالعه و اعلام نظر گذاشتید .