بذر کتان، دانه‌ای قهوه‌ای رنگ مایل به قرمز یا زرد طلایی است. بذر کتان از داروهای گیاهی بسیار مفید است که از سالیان دور در طب سنتی از آن استفاده می‌شد. در این مقاله سعی بر این داریم که شما عزیزان همراه را با دانه کتان و خواص درمانی آن در طب سنتی آشنا کنیم. امیدواریم مطالب این مقاله مورد پسند و رضایت شما قرار گیرد. با ما همراه باشید.
به بذر کتان گهگاه تخم بزرگ نیز گفته می‌شود. این دانه‌ی مغذی سرشار از فیبر، منگنز، ویتامین B1، اسید چرب آلفا لینولنیک و امگا۳ می‌باشد. بذر کتان از درخت کتان گرفته می‌شود. این درخت قدیمی در چین و مصر باستان بار می‌آید. خالی از لطف نیست که بدانید، پادشاه شارلمانی در قرن هشتم، به خواص درمانی تخم کتان برای سلامتی، ایمان کامل داشت و به همین خاطر تمایل داشت تا افرادی که به وی وفادار بودند نیز این این گیاه استفاده کنند. همچنین این پادشاه برای اینکه نسبت به این موضوع اطمینان حاصل کند، قانونی نیز در این مورد تصویب کرده بود.
به طور کلی، دو نوع اصلی تخم کتان وجود دارد، تخم کتان طلایی و تخم کتان قهوه‌ای. از نظر تغذیه‌ای این دو دانه خیلی به هم شباهت دارند و هردو به یک اندازه از اسیدهای چرب امگا۳ برخوردار هستند. برطبق بیانات انجمن تغذیه‌ای آمریکا، این دانه منبع عالی برای دو اسید چرب مورد نیاز بدن یعنی اسید لینولئیک و اسید آلفا لینولنیک، می‌باشد. همچنین این دانه منبعی سرشار از فیبر، مواد مغذی و ویتامین‌ها است.
ارزش غذایی بذر کتان در هر ۲۰ گرم
- ۵۴٫۷ کیلوکالری انرژی
- ۰٫۲ گرم قند
- ۴٫۳ گرم چربی
- ۰٫۸ گرم چربی اشباع نشده
- ۰٫۹ گرم پروتئین
- ۰٫۱ گرم ویتامین B5
- ۸٫۹ گرم فولات
- ۲۶٫۱ گرم کلسیم
- ۴۰٫۲ میلی‌گرم منیزیم
- ۸۳٫۳ میلی‌گرم پتاسیم
- ۳ گرم کربوهیدرات
- ۲٫۸ گرم فیبر غذایی
- ۰٫۴ گرم چربی اشباع
- ۰٫۲ میلی‌گرم ویتانیم B1
- ۰٫۳ میلی‌گرم ویتامین B3
- ۰٫۱ میلی‌گرم ویتامین C
- ۶۵٫۸ میلی‌گرم فسفر
- ۰٫۴ میلی‌گرم زینک
بذر کتان دارای لیگنان، فیبرو اسیدهای چرب امگا۳ است.
- لیگنان: تخم کتان یک منبع غنی از لینگان است. لینگان از کلاس‌های عمده‌ی فیتواستروژن‌هاست. ترکیباتی شیمیایی مشابه استروژن و دارای خواص آنتی اکسیدانی است که از بدن در مقابله با رادیکالهای آزاد محافظت میکند. در هر ۱۰۰ گرم تخم کتان ۰٫۳ گرم لیگنان وجود دارد.
- بذر کتان سرشار از فیبر محلول و فیبر غیر محلول می‌باشد. در واقع فیبر محلول در آب حل شده، ماده‌ی ژل مانندی می‌سازد که در کاهش قند خون و کلسترول بسیار موثر است. و در مقابل فیبر غیر محلول، باعث حرکت سریع مواد غذایی در دستگاه گوارش شده و در روان بودن دستگاه گوارش بسیار موثر عمل می‌نماید.
- تخم کتان دارای اسیدهای چرب امگا ۳ است که برای قلب بسیار مفید است. این اسیدهای ضروری از طریق مواد غذایی در بدن تامین می‌گردد که دانه کتان از جمله این ماده‌های غذایی است.
طبع و مصلحات بذر کتان
بر طبق منابع ذکر شده در طب سنتی، طبع دانه کتان گرم و خشک است. بنابراین استفاده از آن برای افراد دارای طبع سرد مناسب است. از مصلحات تخم کتان می‌توان به عسل و سکنجبین اشاره نمود.
آشنایی با خواص بذر کتان در طب سنتی
- یکی از خواص درمانی دانه‌ی مغذی تخم کتان، حفاظت از بدن در مقابل سلول‌های سرطانی می‌باشد. مصرف این دانه‌ی مغذی از بدن در مقابل سرطان‌های سینه، روده و پروستات محافظت میکند. تحقیقات حاکی از آن است که این دانه به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب امگا ۳، مانع چسبیدن سلول‌های بدبخیم به سایر سلول‌ها شده و از تکثیر سلول‌های سرطانی پیشگیری میکند. همچنین لیگنان موجود در دانه کتان دارای خواص ضد رگ زدایی است و از تکثیر سلول‌های سرطانی از طریق تشکیل عروق خونی پیشگیری میکند. طبق تحقیق به عمل آمده در سی و چهارمین نشست سالیانه‌ی انجمن سرطان شناسی بالینی در آمریکا، مشخص شد که مصرف منظم و مداوم تخم کتان در پیشگیری از رشد تومور سرطان پروستات بسیار کارآمد است.
- از دیگر خواص درمانی این گیاه در طب سنتی می‌توان به کاهش سطح کلسترول بد خون اشاره نمود. تحقیقات محققان مرکز تحقیقات و سلامت و تغذیه‌ی دانشگاه ایالتی آیووا، حاکی از آن است که سطح کلسترول بد خون در میان افرادی که تخم کتان را در برنامه‌ی غذایی خود گنجانده‌اند، پایین‌تر از افرادی است که از این دانه استفاده نمی‌کنند.
- برای کاهش گرگرفتگی ناشی از علائم یائسگی، تخم کتان را در سبد غذایی روزانه‌ی خود بگنجانید. تحقیقات انجام گرفته نشان می‌دهد که مصرف تخم کتان در برنامه غذایی روزانه، از احتمال ابتلا به گرگرفتگی ناشی از یائسگی می‌کاهد. در تحقیق دیگری که توسط دکتر پرودی صورت گرفت، چنین نتیجه گیری شده است که مصرف تخم کتان در دوران یائسگی علاوه بر کاهش گرگرفتگی در سلامت روان فرد مصرف کننده نیز تاثیر بسزایی دارد.
- مصرف منظم و مدام تخم کتان در تنظیم قند خون مردان و زنانی مبتلا به دیابت، موثر است.
- طبق تحقیقات انجام شده توسط محقیق دانشکده‌ی پزشگی پرلمن دانشگاه پنسیلوانیا، داشتن یک برنامه غذایی حاوی تخم کتان، می‌تواند از پوست در مقابل اشعه‌های ماورای بنفش محافظت کند. از دیگر دلایل این خواص درمانی تخم کتان، می‌توان به خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی قوی این گیاه اشاره نمود.
- دانه کتان به دلیل دارا بودن تیامین در خود یک منبع بسیار عالی از مس است که در رشد مغز و بهبود عملکرد آن بسیار موثر است.
- ویتامین‌های B موجود در دانه‌ی کتان موجب شده است که این گیاه در سلامت سیتم ایمنی بدن و متابولیسم آهن نقش بسزایی داشته باشد.
- دانه کتان سرشار از اسیدهای چرب امگا است و با کاهش سطح کلسترول، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد.
- اگر از مشکل یبوست و علائم ناشی از آن رنج می‌برید، مصرف دانه کتان یک گزینه عالی و خانگی برای رفع این عارضه می‌باشد. دانه کتان سرشار از فیبر است و فیبر در بهبود حرکات روده و تقویت آن نقش بسزایی دارد. بنابراین این بذر در کاهش مشکلات یبوست و بیماری سندروم روده تحریک پذیر بسیار کارآمد است.
- اگر به دنبال یک تسکین دهنده‌ی طبیعی و خانگی برای درد هستید، استفاده از تخم کتان را فراموش نکنید.
- ترک‌های پوستی ناشی از چاق و لاغر شدن و زایمان، یکی از مشکلات و ناراحتی‌هایی است که اکثر خانم‌ها از آن رنج می‌برند. ممکن است تا به حال روش‌های مختلفی را با داروهای شیمیایی و یا گیاهی برای رفع این عارضه امتحان کرده باشید اما به نتیجه دلخواه نرسیده باشید. اگر هنوز به دنبال راه حلی برای رفع این عارضه هستید، پیشنهاد ما به شما عزیزان استفاده از ضماد تخم کتان است. برای تهیه این ضماد به یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان و مقداری عسل برای خمیر کردن نیاز داریم. پودر تخم کتان را در ظرفی بریزید و به آن کم کم عسل را اضافه کنید و هم بزنید تا خمیری شکل شود. این خمیر روی نقاط مورد نظر پوشش دهید و پس از گذشت سی الی چهل دقیقه با آب ولرم شستشو دهید. این روش را به طور مداوم تکرار کنید تا نتایج مثبت و دلخواه حاصل گردد.
- استفاده از تخم کتان، از جمله روش‌های طبیعی و خانگی برای کاهش چربی‌های شکمی است. افزودن دانه‌های تخم کتان به رژیم غذایی، علاوه بر اینکه به در افزایش سلامت سیستم‌های بدن نقش بسزایی دارد، باعث کنترل وزن نیز می‌گردد. برای این منظور کافیست سی دقیقه قبل از هر وعده‌ی غذایی، یک قاشق غذا خوری پودر تخم کتان را به همراه یک لیوان آب میل کنید. با این عمل و احساس سیری، شما حجم کمتری از غذا را میل خواهید کرد و با دریافت کالری و چربی کمتر، به مرور شاهد کاهش وزن و سایز خواهید بود. با استفاده‌ی منظم از این دانه‌ی مغذی در سبد غذایی روزانه‌ی خود شاهد شکمی صاف و اندامی زیبا و دلخواه خواهید بود.
- در طب سنتی از تخم کتان به صورت محلول در آب، به جهت درمان‌های موضعی استفاده می‌شود.
- از دیگر خواص درمانی تخم کتان می‌توان به کاهش نفخ، پاکسازی معده، برطرف کردن ورم بدن اشاره نمود.
آشنایی با خواص درمانی بذر کتان برای پوست
- یکی از خواص تخم کتان برای پوست، خواص ضد چین و چروک آن است. استفاده از این بذر در پیشگیری از ابتلا به پیری زودرس موثر است.
- رطوبت رسانی به پوست از دیگر خواص درمانی این دانه‌ی مغذی برای پوست است. تخم کتان به دلیل دارا بودن ویتامین، مواد مغذی و جذب آب در خود، باعث رطوبت رسانی عمیق به پوست می‌گردد.
- تخم کتان دارای اسیدهای چرب امگا ۳ است و این خاصیت در از بین بردن لک‌های قهوه‌ای پوست موثر است.
- از دیگر خواص درمانی این دانه برای پوست می‌توان به از بین بردن ناخالصی‌های موجود در پوست اشاره نمود.
- استفاده از این گیاه یک روش طبیعی برای پاکسازی عمیق پوست است که موجب درخشندگی، سفت و زیباتر شدن هر چه بیشتر پوست می‌گردد.
- تخم کتان با پاکسازی عمیق پوست مانع از ایجاد جوش و آکنه می‌شود.
- اگر به دنبال یک لایه‌بردار عالی برای پوست خود هستید، تخم کتان را فراموش نکنید.
- تخم کتان در بسته شدن منافذ باز پوست بسیار موثر است.
طرز تهیه ماسک‌های خانگی با بذر کتان
- یکی از ماسک‌های خانگی تهیه شده با تخم کتان، ماسک تخم کتان، عسل و مولتانی میتی است. استفاده از این ماسک باعث شادابی و لطافت هر چه تمام‌تر پوست می‌شود. برای تهیه این ماسک به یک قاشق غذاخوری پودر بذر کتان، یک قاشق غذاخوری عسل و یک قاشق غذاخوری مولتانی میتی نیاز داریم. تمامی مواد را با یکدیگر مخلوط کنید تا خمیری حاصل شود. خمیر را بر روی پوست تمیز خود پوشش دهید و پس از گذشت ده الی پانزده دقیقه با آب ولرم شستشو دهید.
- ماسک تخم کتان به همراه لیموترش و عسل، یکی از ماسک‌های بسیار عالی برای پیشگیری و درمان جوش و آکنه است. برای تهیه این ماسک به یک قاشق غذاخوری پودر کتان، یک قاشق چایخوری لیموترش، یک قاشق غذاخوری عسل و دو قاشق غذاخوری آب نیاز داریم. مواد را با یکدیگر ترکیب کنید و روی پوست پوشش دهید و پس از گذشت پانزده دقیقه با آب ولرم شستشو دهید.
- پیشنهاد طب سنتی برای جوانسازی پوست، استفاده از ماسک تخم کتان، گلاب، دارچین و ماست است. برای تهیه این ماسک به یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان، یک قاشق غذاخوری گلاب، یک قاشق غذاخوری ماست، یک قاشق چایخوری پودر دارچین و دو قاشق غذاخوری آب نیاز داریم. مواد را به جز دارچین، با یکدیگر مخلوط کنید و در آخر پودر دارچین را اضافه کنید. ماسک را بر روی پوست خود پوشش دهید و در صورت نداشتن واکنش‌های آلرژیک، اجازه دهید روی پوستتان خشک شود و سپس با آب فراوان شستشو دهید.
نکاتی در مورد چگونگی مصرف و عوارض بذر کتان
- خانم‌های باردار در مصرف این بذر، جانب احتیاط را رعایت کنند و قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند. همچنین به این دلیل که تخم کتان دارای خواص شبه استروژنی است، از مصرف آن خودداری نمایند.
- میزان مصرف بذر کتان ۵ الی ۱۰ گرم در روز است. بنابراین از مصرف بیش از حد این گیاه پرهیز شود. زیرا این بذر به دلیل داشتن ترکیبات سمی سیانوژنیک، باعث مسمومیت و به هم خوردن تعادل هورمونی در بدن می‌گردد.
- از عوارض جانبی مصرف تخم کتان می‌توان به نفخ، درد معده، حالت تهوع، یبوست و اسهال اشاره نمود.
- طرز تهیه دمنوش تخم کتان: برای تهیه این دمنوش به یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان نیاز داریم. آن را در قوری بریزید و به آن یک لیوان آب با دمای ۷۰ الی ۸۰ درجه اضافه کنید. قوری را بر روی حرارت غیر مستقیم قرار دهید تا برای مدت زمان بیست الی سی دقیقه به خوبی دم بکشد. قوری را از حرارت بردارید و پس از عبور دادن آن از صافی، نوش جان کنید.
- به جهت بهره‌مندی از تمامی فواید تخم کتان، بهتر است آن را به صورت آسیاب شده مصرف شود، زیرا مصرف بذر کامل ممکن است بدون عمل هضم، از دستگاه گواش دفع شود.
- این بذر را میتوانید به عنوان یک مکمل غذایی و در اشکال مختلف مانند کپسول روغنی، آرد یا دانه کامل خریداری و مصرف نمایید.
- افرادی که از مشکل هاضمه رنج می‌برند، بهتر است این دانه را به همراه مصلحاتش عسل و سکنجبین مصرف کنند.
با تشکر از شما دوست گرامی
در صورت تمایل به تهیه عرقیحات گیاهی میتوانید به
فروشگاه اینترنتی عرقیجات گیاهی کاکوتی مراجعه نماید و خرید خود را در کوتاه ترین زمان ممکن ثبت نمایید . برای دانلود اپلیکیشن اندروید کاکوتی اینجا کلیک کنید