سالیان سال است که مردم از خواص گیاه کرچک و به خصوص روغن کرچک بهره می‌برند. از گیاه کرچک در مصارف دارویی و صنعتی استفاده‌های گوناگونی می‌شود. روغن کرچک از فرآورده‌های گیاه کرچک است که از فشرده کردن دانه‌های این گیاه حاصل می‌شود. روغن کرچک زرد کم‌رنگ است. این روغن یک نوع خاص از اسید چرب تری گلیسیرید است و تقریبا ۹۰ درصد اسید چرب آن اسید ریکینولئیک است که یک اسید چرب امگا۹ غیر اشباع است.
در این مقاله از سایت کاکوتی با شما عزیزان همراه شده‌ایم تا به اتفاق هم نگاهی بر خواص درمانی روغن کرچک در طب سنتی بیندازیم. امیدواریم مطالب این هفته از سایت مورد پسند و استفاده‌ی شما قرار گیرد. با ما تا پایان مقاله همراه باشید.
گیاه کرچک بومی شرق مدیترانه، آفریقا، بخش‌هایی از جنوب غربی آسیا و هندوستان است. این گیاه تک پایه بنا به محل رویش، طول دوره رشد و زندگی آن متفاوت است. کرچک در مناطق سردسیر یک گیاه یک ساله و در مناطق گرمسیر گیاهی چند ساله محسوب می‌شود. گیاه کرچک در مناطق گرم و خشک و گرم و مرطوب فضای زیادی را اشغال کرده و به صورت درخت و درختچه است. برگ‌های این گیاه، پهن و بزرگ و معمولا به رنگ سبز و ارغوانی است. این برگ‌ها متناوب، پنجه‌ای شکل و دندانه‌دار است که از طریق دمبرگی نسبتا بلند به ساقه اصلی گیاه متصل می‌شوند. گیاه کرچک دارای ساقه‌ای گرد، بدون کرک و به رنگ سبز مایل به زرد است. تک جنس بودن از خصوصیات گل‌های کرچک است که بر روی یک گل آذین خوشه مانند، قرار گرفته‌اند. میوه‌ی آن هم یک نوع کپسول سه برچه‌ای است که با رسیدن باز می‌شود. ۲ الی ۳ دانه درون هر میوه کرچک قرار دارد که شبیه به دانه لوبیا و رگه‌دار هستند. از این دانه‌ها روغن کرچک حاصل می‌شود.
درختچه‌های کرچک در مناطق نواحی جنوبی و مرکزی ایران که دارای آب و هوای گرم و خشک و گرم و مرطوب است، به صورت گونه‌های مهاجم گیاهی تبدیل شده است. گیاه کرچک را در اقصی نقاط کشورمان می‌توان پرورش داد. در ایران بیشتر این گیاه به صورت درختچه زینتی کشت می‌شود. این گیاه در مناطق مرکزی و جنوبی ایران به صورت خودرو مشاهده می‌شود. کرچک را می‌توان همانند بذر کاشت و بهترین زمان برای کاشت این گیاه اوایل فصل بهار است. آبیاری منظم، نور مستقیم خورشید، خاک سبک و گرما از جمله عواملی هستند که شرایط را برای رشد بهتر و رسیدن به مرحله میوه‌دهی، فراهم می‌کنند. گونه‌های کرچک پابلند، در مقابل خشکی مقاوم، و در هر نوع خاکی توانایی رشد کردن را دارند.
روغن کرچک
روغن کرچک روغنی است که از فرآیند فشرده سازی از استخراج دانه‌های گیاه کرچک حاصل می‌شود. روغن کرچک سرشار از امگا۶، امگا۹ و ویتامین Eاست، به همین دلیل این روغن در طب سنتی به عنوان یک ماده‌ی مغذی، آبرسان و دارای خواص ضد التهابی و آنتی باکتریالی شناخته شده است. تمامی این خواص باعث شده‌اند که روغن کرچک به عنوان یک روغن کامل روتین زیبایی با کاربردهای موضعی فراوان شناخته شود. به طور سنتی از روغن کرچک برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله اختلالات پوستی، عفونت‌ها، کاهش یبوست، سلامت پوست و مو و… استفاده می‌شود. مطالعات چندین و چند ساله حاکی از آن است که روغن کرچک، روغنی مناسب به جهت حمایت از سیستم ایمنی بدن است. این روغن به جهت عوامل ضد التهابی، ضد میکروبی و محرک لنفاوی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طبع روغن کرچک
بر طبق منابع ذکر شده در طب سنتی، طبع روغن کرچک گرم و خشک است.
استفاده موضعی برای روغن کرچک
از جمله استفاده‌های موضعی از روغن کرچک می‌توان به درمان آرتروز، تقویت و رشد مو، درمان آکنه، مرطوب کننده پوست، پاک کننده عمیق، بهبود عملکرد ایمنی، از بین بردن خطوط چین و چروک، کاهش تورم و التهاب، پشتیبانی از سیستم لنفاوی، افزایش گردش خون، درمان زخم‌ها و کاهش دردهای قاعدگی اشاره نمود.
استفاده خوراکی از روغن کرچک
در طب سنتی از روغن کرچک به صورت خوراکی برای درمان یبوست، پاک‌سازی روده قبل از عمل جراحی و زایمان استفاده می‌شود.
آشنایی با خواص درمانی روغن کرچک در طب سنتی
- در طب سنتی از روغن کرچک به دلیل دارا بودن خواص ضد التهابی به جهت بهبود آرتروز استفاده می‌شود. استفاده از این روغن به صورت موضعی برای ماساژ مفاصل آرتریت، درد عضلات و التهاب اعصاب بسیار مناسب است. روغن کرچک به دلیل وجود اسید ریکینولئیک در خود این توانایی را دارد که خواص ضد التهابی درون بدن را افزایش دهد و به عنوان یک گزینه‌ی درمانی عالی برای درد آرتریت مورد استفاده قرار گیرد. برای درمان درد آرترتیت میتوانید راه‌های مختلفی را انجام دهید که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم. روش اول: پارچه پنبه‌ای سفید و تمیز را چند لایه کنید و در روغن کرچک غوطه‌ور کنید و آن را بر روی مفاصل آسیب دیده قرار دهید. روی موضع را با پارچه ببندید و از پد گرم یا کیسه آب گرم بر روی آن استفاده کنید. پس از گذشت ۴۵ دقیقه با آب گرم بشویید. این روش را روزانه یک مرتبه به جهت کاهش درد و التهاب در مفاصل تکرار کنید. روش دوم: مقدار یک قاشق غذاخوری روغن کرچک را به نوشیدنی مورد علاقه خود اضافه کرده و نوش جان کنید. روش سوم: مقداری از روغن کرچک گرم را بر روی مفاصل پوشش دهید و به آرامی برای چند دقیقه ماساژ دهید تا روغن به خوبی جذب پوست شود. اجازه دهید روغن شب تا صبح باقی بماند و سپس با آب گرم شستشو دهید. انجام این روش هر شب قبل از خواب شما را با نتایج مثبت رو به رو خواهد کرد. لازم به ذکر است، به جهت پیشگیری از سوزاندن پوست، اطمینان حاصل نمایید که روغن کرچک داغ نباشد. همچنین به جهت درمان آرترتیت شدید نیز به این صورت عمل کنید که مقدار یک قاشق غذاخوری پودر زنجبیل را به یک لیوان آب جوش اضافه کنید. پس از سرد شدن آب، مقدار دو قاشق غذاخوری روغن کرچک به آن اضافه کنید و به خوبی هم بزنید. قبل از نوش جان کردن اطمینان حاصل کنید که مواد به خوبی با یکدیگر مخلوط شده باشند.
- از دیگر خواص درمانی روغن کرچک در طب سنتی به درمان ترک بدن ناشی از بارداری و اضافه وزن می‌توان اشاره نمود. علائم کشش اغلب بر اثر بارداری و افزایش وزن ایجاد می‌شود، اما گاهی بر اثر پیری، عدم تعادل هورمونی و گاهی کاهش وزن و تورم نیز رخ می‌دهد. روغن کرچک از جمله روغن‌های طبیعی است که از آن در طب سنتی برای درمان انواع بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود. روغن کرچک به دلیل دارا بودن ترکیبات و عناصر مفید در خود و اسیدهای چرب مختلف، یک مرطوب کننده عالی و درمانی موثر برای رفع علائم کشش ناخوشایند است. برای این منظور کافیست مقداری از روغن کرچک را با کمک یک تکه پنبه بر روی موضع مورد نظر پوشش دهید. به جهت رطوبت بیشتر، کافیست مقدار دو قاشق غذاخوری روغن نارگیل یا روغن بادام را با یک قاشق غذاخوری روغن کرچک مخلوط کنید. پس از پوشش دهی پوست با روغن، آن را با یک پارچه پنبه‌ای نازک ببندید. اجازه دهید پارچه برای مدت زمان یک ربع الی بیست دقیقه باقی بماند تا روغن کاملا جذب پوست شود. به جهت سرعت بخشیدن به نتایج، استفاده از یک پد گرم یا کیسه آب گرم می‌تواند کمک دهنده باشد. از این روش به طور منظم و مداوم استفاده کنید تا به نتایج دلخواه دست یابید.
- آکنه عارضه پوستی است که بر اثر ناخالصی تجمع یافته در منافذ، ایجاد می‌شود. آکنه تحریک و التهاب پوست را به همراه دارد. برای درمان آکنه از داروهای شیمیایی حاوی پراکسید بنزوئیل و اسید سالسیلیک می‌توان استفاده نمود اما مصرف این داروها خشکی پوست را به همراه دارند. روغن کرچک می‌تواند یک جایگزین عالی برای استفاده از داروهای شیمیایی است. روغن کرچک همانند روغن چریش، یک منبع طبیعی است که سلول‌های مرده، روغن‌های اضافی و باکتری‌های پوست را بدون خشک شدن، از بین می‌برد. برای استفاده از روغن کرچک برای درمان جوش و آکنه، ابتدا پوست خود را بخور دهید تا منافذ پوست کاملا باز شوند. این امر موجب نفوذ عمیق روغن کرچک به پوست می‌شود. پس از بخور، پوست خود را با آب گرم بشویید و مقداری از روغن کرچک را با کمک انگشتان بر روی پوست پوشش داده و به آرامی و به صورت دورانی ماساژ دهید. اجازه دهید روغن شب تا صبح باقی بماند و پس از بیدار شدن، از یک حوله مرطوب برای پاک کردن پوستتان استفاده کنید. در آخر پوستتان را با آب سرد بشویید. استفاده از آب سرد موجب بسته شدن و کاهش منافذ می‌شود. برای گرفتن نتایج مثبت، این روش را به طور روزانه به مدت ده الی چهارده روز تکرار کنید.
- درمان خال و زگیل از دیگر فواید درمانی روغن کرچک است. برای این منظور کافیست مقدار ۱ الی ۳ قطره از روغن کرچک را بر روی خال و زگیل بچکانید و با فشار ملایم و به طور یکنواخت آن را ماساژ دهید. این روش را چند بار تکرار کنید تا به نتیجه دلخواه دست یابید.
- برای درمان میخچه نیز کافیست برای یک هفته مقدار چند قطره از روغن کرچک را با کمک یک تکه پنبه روی نقطه مورد نظر پوشش دهید. اجازه دهید برای مدت زمان دو الی سه ساعت به همین صورت باقی بماند.
- در صورتی که روغن کرچک به صورت خوراکی مصرف شود، علائم آلرژی و حساسیت کاهش یافته و التهاب مخاط بینی از بین می‌رود.
- به جهت درمان یبوست و بهبود روند هضم غذا، مقدار یک قاشق چایخوی از روغن کرچک را به صورت ناشتا میل کنید.
- روغن کرچک پاک کننده‌ی عمیق صورت است. روغن کرچک علاوه بر درمان جوش و آکنه، یک پاک کننده‌ی عمیق است که پوست را از باکتری‌ها، آلودگی، سلول‌های مرده و چربی بیش از حد دور می‌کند. برای این منظور به این صورت عمل کنید که مقداری از روغن کرچک را کف دستتان بریزید و بر روی پوست صورت پوشش داده و به آرامی ماساژ دهید. پس از گذشت چند دقیقه، حوله‌ای را در آب گرم قرار دهید، آب آن را خوب بچکانید و سپس روی صورت قرار دهید. دوباره حوله را بشویید و مجدد روی پوست صورت قرار دهید. این کار را چند بار تکرار کنید تا پوستتان کاملا تمیز شود.
- در طب سنتی استفاده از روغن کرچک برای کاهش خطوط و چین و چروک پوست توصیه می‌شود. این روغن به داخل پوست نفوذ کرده و باعث تولید الاستین و کلاژن می‌شود. الاستین و کلاژن دو عنصر در پوست، مسئول انعطاف پذیری و استحکام هستند. روغن کرچک این اجازه را به پوست می‌دهد تا این دو عنصر را به سرعت جذب کند و بدین ترتیب باعث هیدراته و چاق شدن و کاهش چین و چروک می‌شود. برای این کار ابتدا پوستتان را با پاک کننده و آب سرد بشویید. پس از خشک کردن پوست، از گلاب برای پوشش دهی صورت استفاده کنید. روغن کرچک را گرم کنید و به صورت حرکات دورانی، شروع به ماساژ دادن کنید. این روش را هر شب قبل از خواب انجام دهید.
- روغن کرچک یک درمان عالی و طبیعی برای افزایش رشد و استحکام موها است. در صورت استفاده‌ی منظم از روغن کرچک بر روی ریشه موها، رشد مو افزایش یافته، آسیب‌رسانی به موها بر اثر استفاده از محصولات آرایشی کاهش می‌یابد، آب‌رسانی موها به طور عمیق انجام می‌شود و از خشکی پوست سر پیشگیری می‌شود. زمانی که از روغن کرچک برای انتهای موها استفاده می‌شود، وز مو کاهش یافته و ابتلا به موخوره کاهش می‌یابد. برای این کار کافیست مقداری از روغن کرچک را با کمک نوک انگشتان بر پوست سر و ریشه موها پوشش دهید و به آرامی ماساژ دهید. از یک کلاه پلاستیکی و حوله برای پوشش دهی موهایتان استفاده کنید. برای گرفتن نتایج بهتر، اجازه دهید روغن یک شب بر روی موهایتان باقی بماند. سپس موهایتان را شامپو و آبکشی نمایید. این روش را میتوانید به طور روزانه تکرار کنید.
- در طب سنتی به جهت کمک به زایمان مصرف خوراکی روغن کرچک توصیه می‌شود. این روغن باعث تحریک روده‌ها و رحم و ایجاد انقباض می‌شود.
- از روغن کرچک برای کاهش دردهای عادت ماهیانه بانوان به صورت موضعی استفاده می‌شود.
عوارض و اثرات جانبی مصرف روغن کرچک
- قبل از مصرف از روغن کرچک، تست حساسیت را انجام دهید.
- از مصرف بیش از حد روغن کرچک پرهیز کنید، زیرا مصرف بیش از حد می‌تواند منجر به مسمومیت و عواقب جدی‌تر شود.
با تشکر از شما دوست گرامی
در صورت تمایل به تهیه عرقیحات گیاهی میتوانید به
فروشگاه اینترنتی عرقیجات گیاهی کاکوتی مراجعه نماید و خرید خود را در کوتاه ترین زمان ممکن ثبت نمایید . برای دانلود اپلیکیشن اندروید کاکوتی اینجا کلیک کنید