فشار خون به نیرویی گفته می‌شود که به وسیله جریان خون به دیواره‌ی عروق وارد می‌شود. فشار خون یکی از علائم حیاتی اصلی به حساب می‌آید. وقتی قلب منقبض می‌شود فشار خون در رگ‌ها بسیار بالا است که آنرا فشار سیستولیک می‌نامند و هنگامی که قلب منبسط و دوباره از خون پر می‌شود فشار در رگ‌ها افت می‌کند که آنرا فشار دیاستولیک می‌نامند. زمانی که فشار خون را اندازه‌گیری می‌کنند هر دو فشار گفته شده را اندازه‌گیری می‌کنند. سطوحی از فشارخون سیستولی یا دیاستولی که با افزایش خطر مرگ و به طور عمده بیماری‌های قلبی و عروقی همراه است را پرفشار خون می‌نامند. فشارخون سیستولیک ۱۴۰MMHG یا بالاتر و یا فشارخون دیاستولیک ۹۰MMHG یا بالاتر به عنوان فشارخون بالا مطرح می‌شود. طبق توصیه‌های اخیر فشار خون نرمال را فشار کمتر از ۱۲ روی ۸۰ می‌دانند. فشار خون بیش از ۱۳۰ روی ۸۰ فشارخون بالا محسوب می‌شود. فشار خون بالا خطر بیماری‌های قلبی، کلیوی، سخت شدن دیواره‌ی عروق، آسیب‌های چشمی و سکته را افزایش می‌دهد.
عوامل موثر بر فشارخون
سن: افزایش فشارخون در اوایل میان سالی در بین مردان بیشتر است اما زنان بعد از یائسگی بیشتر در معرض این بیماری هستند.
سابقه خانوادگی: کسانی که یک یا چند نفر از اعضای خانواده‍شان فشار خون بالا داشته باشند احتمال ابتلای آنها به این بیماری بالا خواهد رفت
اضافه وزن: هرچه وزن بیشتری داشته باشید به این بیماری نزدیک‌تر هستید.
تحرک کم: هرچه تحرک فرد کمتر باشد تعداد ضربان‌های قلب او نیز کمتر می‌شود و در نتیجه انقباضات قلبی شدیدتر می‌شود و فشار خونتان بالاتر می‌رود. بهتر است فعالیت روزانه خود را به ۳۰ دقیقه در روز برسانید و ثابت نگه دارید تا فشار خون شما کمتر شود.
استعمال دخانیات و الکل: اینگونه مواد به قلب آسیب می‌زند و باعث افزایش فشار خون می‌شود.
مصرف زیاد سدیم: استفاده زیاد از نمک باعث می‌شود کلیه‌ها آب کمتری دفع نمایند و مایع زیادی در بدن محبوس می‌شود و باعث افزایش حجم خون در نتیجه افزایش فشارخون خواهد شد.
میزان مصرف کم پتاسیم: در بدن بین سدیم و پتاسیم تعادل بقرار است و در صورت کاهش پتاسیم، سدیم افزایش می‌یابد و باعث بالا رفتن فشارخون می‌شود.
استرس: اضطراب و دلواپسی و اشتغالات فکری می‌توانند فشار خون را بالا ببرند.
حاملگی: برخی زنان در بارداری به‌خصوص در انتهای این دوران دچار فشار خون بالا می‌شوند.
سایر موارد:کلسترول بالا، بیمارب دیابت،….
تشخیص فشار خون بالا
برای تشخیص لازم است بیمار حداقل ۲ بار پشت سر هم به درمانگاه مراجعه نماید تا فشارخونش در بهترین شرایط اندازه‌گیری شود. کارکنان سلامت باید مطمئن باشند که وسایل اندازه‌گیری فشار خون به درستی عمل می‌کنند. بیمار طی نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشارخون نباید سیگار کشیده باشد، فعالیته بدنی انجام داده یا کافیین مصرف کرده باشد و حداقل ۵ دقیقه در حالت آرام نشسته باشد. پاهای بیمار روی زمین باشد و دست‌هایش در سطح قلب(بازو به بیرون باز و در راستای خط مید استرنوم) باشند. کاف فشار خون اندازه مناسب داشته باشد به طوری که حداقل ۸۰ درصد بازو را بپوشاند. اگر فشار خون بیمار در دو ویزیت اختلاف قابل توجه داشتند از بیمار خواسته شود تا برای بار سوم جهت اندازه‌گیری فشار خون مراجعه نماید و از دو فشار خون آخر هرکدام که کمتر است به عنوان فشار خون بیمار ثبت شود. لازم است که فشارخون بیمار در هر دو بازو اندازه‌گیری شود. اگر میزان فشارخون دو دست حداقل ۲۰ میلی‌متر جیوه باهم اختلاف داشتند، باید اندازه‌گیری‌ها تکرار شوند. در صورتی که باز هم این اختلاف وجود داشت اندازه‌گیری‌های بعدی فشار خون در بازویی که فشار خون بالاتر دارد انجام شود.
اگرچه فشار خون اندازه‌گیری شده در کلینیک باید به عنوان مرجع مورد استفاده قرار گیرد ولی ABP می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی عروقی را در بیماران درمان شده و درمان نشده پیش‌بینی کند.
در صورت وجود هریک از موارد زیر، ارجاع بیمار جهت انجام ABP 24 ساعته باید در نظر گرفته شود:
• وجود اختلاف قابل توجه در میزان فشارخون‌های اندازه‌گیری شده در کلینیک در همان ویزیت یا در ویزیت‌های مختلف
• فشار خون بالا در بیمارانی که ریسک فاکتور قلبی عروقی پایین دارند
• وجود تناقض قابل توجه بین فشار خون اندازه‌گیری شده در کلینیک و منزل
• شک به فشار خون مقاوم به درمان
• شک به حملات افت فشارخون به خصوص در بیماران مسن و دیابتی
فشارخون بدخیم: به صورت فشارخون بالای ۱۱۰/۱۸۰ mmhg به عمراه علائم ادم پاپی با یا بدون خونریزی رتین تعریف شده است که در این موارد ارجاع فوری به بیمارستان لازم است.
فشار خون ثانویه درصورت وجود موارد زیر شک به فشار خون ثانویه وجود دارد که بیمار باید جهت بررسی‌های تکمیلی به متخصص ارجاع داده شود:
• ارزیابی بالینی مطرح کننده این موضوع باشد
• سن بیمار در دو طیف کمتر از ۲۰ یا بالاتر از ۵۵ سال باشد.
• شروع HTN ناگهانی باشد
نکته: فشارخون بالا به درمان دارویی پاسخ ندهد یا پس از مدتی از کنترل خارج شود.
از دیدگاه طب سنتی در برخورد با بیمار مبتلا به پر فشار خون باید ابتدا تشخیص داده شود علت یا علل ایجاد پرفشاری خون در هر بیمار به طور خاص چیست. پس از تعیین علت اصلی ایجاد پرفشاری خون باید درمان برحسب اتیولوژی مخصوص به هر بیمار در نظر گرفته شود تا با انتخاب شیوه درمانی صحیح، حداکثر بازده در درمان ایجاد شود. برای درمان فشار خون باید ابتدا علت آن رفع شود. تحقیقات نشان می‌دهد که بر اساس مبانی طب سنتی ایران، افزایش فشار خون یک بیماری مستقل نیست و عارضه حاصل از یک بیماری عارض شده بر قلب، رگ و یا مایع داخل رگ است.
علائم بالارفتن فشار خون
در صورتی که علائم سرگیجه، نفس تنگی، عرق کردن، سردرد خصوصا درد در پشت سر، درد قفسه سینه را داشتید احتمال اینکه دچار فشارخون بالا شده باشید زیاد است.
عوارض فشارخون بالا
هرچه فشارخون فرد بالاتر باشد طول مدت زنده ماندن او کوتاه‌تر می‌شود. افرادی که فشار خون بالایی دارند همیشه ریسک سکته مغزی و یا قلبی را دارند. اگر درمان مدتی طولانی به تعویق بیفتد می‌تواند در کار کلیه‌ها اخلال ایجاد نماید و حتی به بینایی آسیب برساند. همچنین فشارخون بالا می‌تواند موجب بزرگی قلب شود و در کار قلب اخلال ایجاد نماید و خطر سکته قلبی را افزایش دهد.
درمان فشار خون در طب سنتی
در صورتی که در اثر کاهش پتاسیم دچار فشارخون بالا شده‌اید صبح قبل از صبحانه چند عدد مویز بخورید و شب و صبح نیز ۱ قاسق شیره انگور میل کنید زیرا باعث افزایش پتاسیم می‌شود.
• مریم گلی: عرق مریم گلی طبیعت گرم دارد و جز گیاهان ضد فشارخون محسوب می‌شود. برای کاهی فشار خون ۱ فنجان عرق مریم گلی را در یک لیوان آب سرد میل نمایید.
منع مصرف: برای کسانی که گرم مزاج هستند توصیه نمیشود.
• آلوئه‌ورا: مصرف مداوم آلوئه‌را فشار خون را تنظیم و کنترل می‌نماید.
• عرق گزنه: استفاده از عرق گزنه توسط افرادی که فشارخون بالایی دارند باعث کاهش فشارخون می‌شود.
• اسطوخودوس: اسطوخودوس از جمله گیاهانی است که خوردن آن باعث آرامش اعصاب بوده و در مدت زمان کمی می‌تواند باعث کاهش فشار خون شود.
• عرق برگ زیتون: عرق برگ زیتون به دلیل اینکه گشاد کننده عروق سطحی است باعث کاهش فشارخون در افراد مبتلا به این بیماری می‌شود.
• کرفس: با خوردن کرفس عروق گشاد شده و فشارخون بالا را پایین می‌آید
• زالزالک : باعث تقویت سلول‌های قلبی می شود و از قدیم در طب سنتی از زالزالک برای درمان فشارخون بالا بهره می‌بردند. برای کاهش فشار خون بالا ۱ فنجان عرق زالزالک در روز میل نمایید.
• سیر: سیر عروق خونی را گشاد و درنتیجه فشار خون را پایین می‌ورد. شربت سیر درمانی مناسب برای کاهش فشارخون می‌باشد
• ریحان: ریحان باعث تقویت قلب می‌شود و جریان خون را در رگ‌ها بهبود می‌بخشد و باعث کاهش اندک فشارخون می‌شود.
• بیدمشک: در صورتی که فشارخون بالایی دارید از عرق بیدمشک استفاده نمایید بیدمشک مقوی قلب و آرامبخش بوده و فشار خون را پایین می‌آورد. در صورت تمایل میتوانید عرق بیدمشک را به صورت شربت میل نمایید.
• سرکه: مصرف سرکه نیز فشار خون را متعادل می‌نماید میتوانید از سرکه در وعده‌های غذایی هود استفاده نمایید.
• استفاده از ترکیب عرق گل گاو زبان، سنبل الطیب و بادرنجبویه نیز در درمان فشارخون نقش بسزایی دارد.
فایل صوتی را از لینک زیر میتوانید گوش دهید .
با تشکر از شما دوست گرامی
در صورت تمایل به تهیه عرقیحات گیاهی میتوانید به
فروشگاه اینترنتی عرقیجات گیاهی کاکوتی مراجعه نماید و خرید خود را در کوتاه ترین زمان ممکن ثبت نمایید . برای دانلود اپلیکیشن اندروید کاکوتی اینجا کلیک کنید