درختی است از خانواده زنجبیل به صورت وحشی و پرورشی در مناطق کوهستانی و در سایه درختان میروید. ارتفاع درخت ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر و بعصیها دارای اعضاء چوبی تا ۳ متر ارتفاع و شاخههای هوایی و برگهای متناوب نوک تیز با گلهای ریز سفید مانند گل باقلا و میوه ان کوچک ناشکوفا (پوشینه دار) بقدر بند انگشت با پوست تیره رنگ و دانههای متعدد میباشد.
معرفی
هل انواع مختلفی دارد: هل سفید و هل سیاه و هل سبز و هل رسمی. که طبیعت همه انها گرم و خشک و نوع سبز ان تند و معطر بوده و از دو نوع دیگر مرغوب تر است. دانههای هل بویی قوی و طعمی مطبوع دارد از مغز و پوستش برای درمان و معطر ساختن غذاها و پختن شیرینی استفاده میشود.در ایران بیشتر از هل سبز استفاده میکنند.
ترکیبات شیمیایی:
هل دارای اسانس فرار و معطری در حدود ۴% می باشد ضمنا این گیاه دارای مواد رزینی و چربی نیز است .
نامهای دیگر آن: قاقله، هیل، هال، قاقله کبار، قاقله ذکر، قاقله غراب، قاقله صغار، قاقله انثی، خیربوا، هیل بوا، هال بوا، هیل غراب، حماما و هیل ذکر میباشد.
خواص داروئی:
هل از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.جویدن دانه های هل پس از صرف غذا ضمن کمک به هضم و گوارش بهتر غذا، می تواند بوی نامطبوع دهان(مثل بوی سیر و پیاز) را نیز خنثی کند.دانه های هل خواص گرمابخشی داشته و معده و روده ها را تقویت می کنند.هل اشتها را تحریک می کند و عمل هضم غذا را بهبود می بخشد.نوشیدن دم کرده ی داغ آن موجب تسکین کولیت، سوءهاضمه، باد نفخ، حالت تهوع و بی حالی شده و مانع ترشح زیاد اسید معده می شود.یکی از خواص ویژه و بسیار ارزشمند هل، جلوگیری از تشکیل خلط در گلو است. از این رو می توان آن را به محصولات لبنی و پودینگ ها افزود تا اثر شیر را که موجب تشکیل خلط در گلو می شود خنثی کرده و به هضم آن نیز کمک کند.دانه های هل خاصیت داروی اکسپکتورانت را دارد و سینوس ها و برونش ها، بینی و سینه را از خلط و ترشحات اضافی پاک می کنند.هل چنان که ذکر شد خواص گرمابخش و انرژی زا دارد از این رو به بهبود روحیه و بازیابی انرژی و توان از دست رفته کمک می کند، اضطراب و نگرانی را کاهش می دهد و در رفع افسردگی موثر است.هل همچنین کلیه ها را تقویت می کند و گفته می شود برای درمان شب ادراری کودکان مفید است.تقویت کنده قلب و بدن است.بادشکن بوده و گاز معده و روده را از بدن خارج می سازد.علاوه بر این، بعضی ها هنگام دم کردن چای معمولی چند دانه هل یا یک عدد میوه هل را در چای می ریزند و همراه با آن دم می کنند. این چای، هم خوش طعم تر می شود و هم خاصیت درمانی دارد.دانه هل تقویت کننده معده، ضدنفخ و بادشکن است؛ در ضمن به هضم غذا هم کمک می کند.
از هل به عنوان دارو برای معالجه سرفه، سرماخوردگی و تب استفاده می کنند.- در صورتی که عرق بدبویی دارید یا دهان شما بوی خوبی نمی دهد، ۶گرم هل را- با غلافش- به صورت چای دم کنید و در طول یک روز به مرور بنوشید.
برای درمان استفراغ و تهوع نیز توصیه می شود مقداری دم کرده هل مصرف کنید.
مصرف هل برای رفع سردرد و کاهش حملات بیماری صرع نیز توصیه می شود.به این منظور مقداری از هل را مانند انفیه از بینی بکشید.