سوختگی و درمان آن از دیدگاه طب سنتی
طبق تحقیقات انجام‌شده میزان سوختگی در ایران نسبت به کشورهای دیگر بیشتر بوده و یکی از علل مرگ‌ومیر نیز به شمار می‌رود. ترمیم سوختگی‌های پوست، رفع عفونت‌ها و ضایعات حاصل از آن، هزینه‌های درمانی بالایی را به افراد متحمل می‌کند. علاوه بر مشکلات درمان و هزینه‌های آن، روان فرد را نیز تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و فرد را دچار ناهنجاری‌های روانی مانند افسردگی و انزواطلبی می‌کند.
انواع سوختگی‌ها و طبقه‌بندی آن
ممکن است در طول زندگی، همه‌ی شما تجربه‌ی سوختگی را داشته باشید. سوختگی‌ها علل متفاوتی دارد و اغلب در اثر قرار گرفتن در معرض آتش، مواد داغ، اصطکاک زیاد، گرمای شدید، بخارآب، روغن داغ، تماس پوست با وسایل داغ مانند فر یا ماهیتابه، مواد شیمیایی و یا برق‌گرفتگی ایجاد می‌شود که می‌تواند به عضلات، استخوان، رگ‌های خونی و پوست شما آسیب برساند؛ بنابراین طبقه‌بندی سوختگی‌ها و درمان آن بر اساس قسمت‌های آسیب‌دیده متفاوت است. بر همین اساس آن‌ها را به ۳ درجه طبقه‌بندی کرده‌اند:
–سوختگی درجه‌ی اول سطح پوست را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد که همراه با قرمزی پوست، درد و ورم می‌باشد. این نوع سوختگی‌ها سطحی بوده و به‌راحتی با روش‌های خانگی قابل درمان هستند؛ اما اگر به آن رسیدگی نشود، می‌تواند تبدیل به تاول‌های دردناک شود. این سوختگی معمولاً بین چند روز بهبود می‌یابد.
–سوختگی درجه‌ی دوم به لایه‌های زیر پوست آسیب می‌رساند که با درد شدید، سوختگی پوست و بی‌حسی همراه است. همچنین تاول‌های بزرگ و پر مایع، بر روی سطح پوست دیده می‌شود. درصورتی‌که درمان به‌صورت کامل گذرانده شود، اثر بسیار کمی از خود بر روی پوست به‌جای می‌گذارد. درصورتی‌که محدوده‌ی سوختگی زیاد باشد بهتر است با یک پزشک متخصص در میان گذاشته شود. این سوختگی معمولاً بین دو تا سه هفته بهبود می‌یابد.
–سوختگی درجه سوم که تمامی لایه‌های پوست را تحت تأثیر خود قرار داده و همراه با درد شدید، سوختگی پوست و بی‌حسی و تاول و زخم است. در این نوع سوختگی، سطح زخم باز بوده و امکان عفونت وجود دارد. زمان بهبودی این نوع سوختگی بسیار طولانی است.
پیشگیری از آسیب‌های بیشتر در هنگام سوختگی
در هنگام سوختگی رعایت نکات زیر، باعث پیشگیری از ایجاد آسیب‌های پوستی بیشتر می‌شود که به مراحل درمان شما نیز بسیار کمک می‌کند:
-در لحظه‌ی اول به‌هیچ‌عنوان مستقیماً از یخ استفاده نکنید. اگرچه یخ تسکین‌دهنده و بی‌حس‌کننده است اما روند بهبودی شمارا کند می‌کند. آب سرد جایگزین مناسبی برای یخ می‌باشد؛ اما تا حد ممکن مراقب باشید که محل سوختگی درجه سوم در تماس با آب قرار نگیرد.
-تاول‌های روی پوست که براثر سوختگی ایجادشده است را به‌هیچ‌عنوان نترکانید. این کار باعث عفونی شدن زخم می‌شود. همچنین اثر آن بر روی پوست باقی می‌ماند.
-برای پوشاندن محل سوختگی و پانسمان از چسب زخم استفاده نکنید. همچنین بدون مالیدن ضماد، زخم خود را پانسمان نکنید.
-اگر دیابت دارید و سوختگی شما همراه با خونریزی است، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. در صورت سهل‌انگاری بند آوردن خونریزی محل سوختگی شما بسیار مشکل می‌شود.
-در صورت چرک کردن محل زخم حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
-از کندن پوست‌های محل زخم خودداری کنید.
ترمیم زخم‌های سوختگی سطحی با طب سنتی و گیاهان دارویی
طبق تحقیقات طب سنتی، برخی از گیاهان دارویی به علت اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی خود، از اهمیت خاصی در روند ترمیم زخم‌های ناشی از سوختگی برخوردارند؛ بنابراین استفاده از این گیاهان دارویی به دلیل داشتن عوارض جانبی کمتر، شدت اثر بیشتر و همچنین هزینه‌های پایین‌تر، به‌عنوان یکی از روش‌های درمانی به شمار می‌رود. در مطلب زیر به بخشی از این گیاهان دارویی و روش‌های درمانی اشاره کرده‌ایم که با انجام آن، زخم‌های ناشی از سوختگی شما ترمیم خواهد شد. همچنین التهابات و سوزش‌های ناشی از آن را التیام می‌بخشد.
-اگر دچار سوختگی سطحی شده‌اید، گیاه ابوخلسا یا هوا چوبه به‌عنوان ترمیم‌کننده و ضدعفونی‌کننده زخم‌های شما به کار می‌رود. این گیاه قادر است جراحت‌های پوست ناشی از سوختگی شمارا بهبود ببخشد.
-در طب سنتی از عصاره چای سبز برای التیام زخم‌های ناشی از سوختگی استفاده می‌شود. این گیاه با داشتن خاصیت آنتی‌باکتریال و ضدویروسی خود نواحی زخم را با سرعت هرچه بیشتری بهبود ببخشد.
-گیاه آب‌بشقابی یکی از گیاهان مورد استفاده جهت ترمیم زخم‌های سوختگی است. این گیاه با افزایش آنتی‌اکسیدان، سنتز کلاژن و رگ زدایی اثرات برجسته‌ای بر روی زخم‌های شما می‌گذارد. کافی است یک‌بار امتحان کنید.
-اگر سوختگی ایجادشده بر روی پوست شما کوچک است، برای کاهش گرمای سطح سوخته شده، ناحیه سوخته شده را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در آب ولرم و یا نسبتاً سرد قرار دهید. این کار باعث تسکین درد ناشی از سوختگی می‌شود.
-درصورتی‌که دچار سوختگی سطحی شده‌اید، برای جلوگیری از تاول زدن، مقداری موز له‌شده را بر روی زخم خود قرار دهید.
-یکی از راهکارهای سریع برای درمان خانگی سوختگی‌های سطحی، قرار دادن آب سیب‌زمینی خام و یا سیب‌زمینی رنده شده بر روی محل سوختگی است. این کار منجر به تسکین دردهای ناشی از سوختگی می‌شود.
-برای درمان زخم‌های سوختگی خود از معجزه عسل استفاده کنید. قرار دادن مرهم عسل بر روی پوست سوخته و آسیب‌دیده منجر به ترمیم زخم‌های سوختگی شما می‌شود.
-اگر دچار سوختگی سطحی شده‌اید و سوزش شدیدی در محل زخم خود حس می‌کنید، خمیر تهیه‌شده با حنا و یا برگ انار را برای آرام کردن دردهای ناشی سوختگی بر روی محل زخم خود قرار دهید.
-برای درمان تاول‌های ناشی از سوختگی، مقداری آب‌لیمو را به همراه روغن نارگیل ترکیب کرده و تاول‌های پوستی خود را با آن ماساژ دهید. این ترکیب معجزه‌آسا منجر به بهبودی هرچه سریع‌تر زخم‌ها می‌شود.
-قرار دادن خمیر تهیه‌شده از برگ‌های تازه عناب منجر به تسکین دردهای ناشی از سوختگی می‌شود. همچنین این خمیر باقابلیت قابض بودن خود مانع از ایجاد تاول بر روی زخم‌های شما می‌شود.
-برای التیام زخم‌های سوختگی خود، پماد خانگی زیر بسیار مؤثر است. ماده‌ی شفابخش عسل را به همراه پودر گل میخک ترکیب کرده و بر روی زخم خود قرار دهید. این پماد طبیعی از ایجاد عفونت پیشگیری می‌کند.
-ماست و شیر پرچرب دو ماده در دسترس می‌باشند که علاوه بر خنک کردن محل زخم شما، باعث تسکین درد نیز می‌شوند. مقداری از این دو ماده را به مدت ۲۰ دقیقه بر روی پوست خود قرار دهید و سپس بشویید کافی است یک‌بار استفاده کنید تا نتیجه‌ی آن را ببینید.
-سفیده تخم‌مرغ با داشتن خاصیت کلاژن، بهبودی سریع زخم‌های سوختگی را به ارمغان می‌آورد.
-در طب سنتی برای التیام ناحیه سوخته شده از خاصیت گیاه آلوئه‌ورا استفاده می‌کنند. ژل موجود بر روی برگ‌های این گیاه باعث کاهش دردهای ناشی از سوختگی و ترمیم پوست‌های آسیب‌دیده می‌شود.
-یکی از بهترین درمان‌های خانگی سوختگی، شستشو محل زخم با آب و سرکه است. به‌این‌علت که سرکه، زخم ایجادشده در اثر سوختگی را ضدعفونی کرده و مانع از رشد باکتری‌ها می‌شود. برای این منظور به میزان مساوی سرکه و آب را باهم مخلوط کرده و قسمت آسیب‌دیده را با آن بشویید. همچنین میتوانید پارچه‌ای را به سرکه آغشته کرده و بر روی محل آسیب‌دیده قرار دهید. این کار منجر به خنک شدن و کاهش دردهای ناشی از سوختگی می‌شود.
-اگر براثر برخورد پوست دست با ماهیتابه و یا ریختن آب جوش بر روی بدن دچار سوختگی سطحی شده‌اید، از تکه‌های یخ برای درمان آنی و خنک کردن موضع درد کمک بگیرید؛ اما برای زخم‌های باز حتماً محل سوختگی را با پارچه‌ای استریل پوشانده، سپس با کیسه یخ کمپرس کنید.
–درمان زخم‌های سوختگی شما در دل طبیعت نهفته است. ترکیب معجزه‌آسای برگ درخت هلو و گیاه جعفری با روغن‌زیتون باعث از بین رفتن محل زخم و بهبود آثار سوختگی بر روی پوست شما می‌شود.
-گل همیشه‌بهار با داشتن خاصیت آنتی‌باکتریال خود برای درمان التهاب‌ها و تاول‌های ناشی از سوختگی بسیار مؤثر است.
-گیاه اسطوخودوس با خواص درمانی متعدد خود برای درمان سوختگی سطحی شما بسیار مناسب است. این روغن را هرروز به مدت یک هفته بر روی پوست خود قرار داده و ماساژ دهید. بعد از یک هفته سوزش و خارش خود را فراموش می‌کنید.
–پوست‌های سوخته خود را با عصاره به‌دست‌آمده از جوشانده گیاه نارون کوهی ترمیم کنید. کمپرس کردن و شست‌وشو با کمک این عصاره به خون‌رسانی بهتر کمک کرده و منجر به بهبود هرچه سریع‌تر مراحل درمان شما می‌شود.
-نوشیدن روزانه ۱ تا ۲ لیوان میوه‌های دارای ویتامین C مانند نارنگی، پرتقال، لیمو و گریپ‌فروت برای تسریع مراحل درمان شما بسیار مؤثر است.
-شست‌وشو موضع سوخته شده با عصاره گیاه صبر زرد می‌تواند برای ترمیم زخم‌های شما مفید باشد. دستمالی را به این عصاره آغشته کرده و بر روی موضع سوختگی خود قرار دهید. این کار را تا یک هفته تکرار کنید تا نتیجه را ببینید.
-به گفته‌ی پزشکان طب سنتی، روغن‌مالی محل سوختگی با روغن‌زیتون یکی از راهکارهای خانگی برای درمان سوختگی سطحی است.
-۵ قاشق سماق را در یک لیتر آب بجوشانید. سپس محل عفونت ناشی از سوختگی خود را با این محلول شستشو دهید. با تکرار این کار عفونت ایجادشده در اثر سوختگی رفع خواهد شد.
– به گفته‌ی پزشکان طب سنتی، برای بند آمدن خونریزی محل سوختگی، استفاده از گیاه دارویی قابض پودر حنا یا پودر مورد بسیار مؤثر است.
-اگر دچار سوختگی شده‌اید، سعی کنید که از مواد غذایی خون‌ساز بیشتر استفاده کنید.
-استفاده از ترکیب ۵ واحد روغن‌زیتون (روغن کنجد و یا کره گاوی) با ۲ واحد عسل می‌تواند برای درمان سوختگی‌های شما مؤثر باشد.
-برای درمان سوختگی و کاهش دردهای ناشی از آن، از خواص معجزه‌آسای میوه نارس زیتون استفاده کنید. به این صورت که آن را له کرده و به‌صورت ضماد بر روی زخم خود قرار دهید.
-استفاده از داروی ترمیم‌کننده سوختگی با ترکیب سه نوع گیاه کنجد، گردو و شاهدانه باعث بهبود بافت‌های خراب‌شده ناشی از سوختگی می‌شود. این دارو با قدرت جذب بالا هیچ‌گونه عوارضی ندارد و علاوه بر تسکین درد و سوزش، از ایجاد گوشت اضافی بر روی پوست جلوگیری می‌کند. شما میتوانید این دارو را به‌صورت پماد از داروخانه‌ها تهیه کنید.
-از خواص درمانی چای سیاه برای درمان زخم‌های خود کمک بگیرید. چند کیسه چای سیاه را در آب خنک خیس کرده و منتظر بمانید تا رنگ آب تیره شود. کیسه‌ی خنک چای را به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه بر روی پوست خود قرار دهید. این کار گرما و درد و سوزش پوست شمارا برطرف می‌کند. این روش برای آفتاب‌سوختگی نیز بسیار مؤثر است.
-برای خلاص شدن از شر تاول‌های ایجادشده از روغن نارگیل استفاده کنید. این روغن سرشار از ویتامین E بوده و باعث تسکین دردها و سوزش‌های نواحی سوخته شده می‌شود.
-با استفاده از جو دوسر سوختگی خود را محوکنید. این ماده غذایی معجزه‌آسا، تسکین‌دهنده‌ی التهاب‌ها و خارش‌های ناشی از سوختگی است. کافی است یک فنجان جو دوسر را به آب وان حمام اضافه کنید و به مدت ۲۰ دقیقه در آن قرار بگیرید. امتحان کنید تا خاصیت شگفت‌انگیز آن را ببینید.
-طبق نظر پزشکان طب سنتی استفاده از پیاز برای کاهش سوزش و التهابات ناشی از سوختگی مناسب است. برای این منظور پیاز را له کرده و کمی نمک به آن زده و روی محل سوختگی قرار دهید.
این راهکارها فقط برای سوختگی‌های سطحی کاربرد دارد. برای درمان سوختگی‌های وسیع نیاز به بیمارستان و مراقبت‌های ویژه دارد و حتماً تحت نظر پزشک متخصص درمان صورت گیرد.
درمان سوختگی در روایات
-در کتاب الکافی از امام صادق (علیه‌السلام) نقل‌شده است: پیامبر خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) بر زمین سوخته‌ای پا نهاد و آن زمین، پایش را سوزاند، پس پاى خویش را بر خرفه نهاد و درنتیجه، سوزش حاصل از زمین سوخته، فرونشست. ازآن‌پس پیامبر خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) خرفه را دوست داشت، براى آن دعا می‌کرد و می‌گفت: چه گیاه پربرکتی است!
-در کتاب طب الرضا از امام رضا (ع) نقل‌شده است: هرگاه خواستی جوش و غیر آن بر بدنت ظاهر نشود وقتی وارد حمام شدی ابتدا بدن خود را با روغن بنفشه چرب کن.
با تشکر از شما دوست گرامی
در صورت تمایل به تهیه عرقیحات گیاهی میتوانید به
فروشگاه اینترنتی عرقیجات گیاهی کاکوتی مراجعه نماید و خرید خود را در کوتاه ترین زمان ممکن ثبت نمایید . برای دانلود اپلیکیشن اندروید کاکوتی اینجا کلیک کنید
