در حال حاضر ۷ مورد از ۱۰ مورد بیماری‌های تهدیدکننده حیات در جهان، بیماری‌های غیر واگیر هستند که بیماری‌های مزمن تنفسی در این دسته قرار می‌گیرند. منظور از مزمن این است که بیماری همیشه وجود دارد حتی در زمانی که بیمار مبتلا احساس ناخوشی ندارد. آسم شایع‌ترین بیماری التهابی مزمن و غیر واگیر ریه است و موجب حساسیت بیش‌ازحد راه هوایی آدم مخاطی و تولید مخاط می‌شود. آسم کلمه‌ای یونانی به معنی نفس‌نفس زدن یا تنفس کوتاه شده است که در آن بیمار مبتلا گرفتار حمله‌های مکرر تنگی نفس می‌شود. بیماران مبتلابه آسم بریده‌بریده نفس می‌کشند و به دلیل تنگ شدن یا بسته شدن مجاری هوایی ناشی از خلط در بازدم نسبت به دم با اختلال تنفسی مواجه می‌شوند و شب‌ها به‌ویژه در زمان خواب مشکلات بیشتری احساس می‌کنند. سه فاکتور اصلی که باعث تنگ شدن راه‌های هوایی می‌گردد شامل تورم لایه داخلی راه‌های هوایی، ترشح خلط زیاد، تنگ و سفت شدن عضلات پیرامون راه‌های هوایی است. شروع آسم ناگهانی یا تدریجی است معمولاً پیش از شروع ناگهانی این بیماری تنفسی، اغلب یک رشته سرفه که ممکن است با خارش چانه، پشت گردن یا قفسه سینه همراه باشد اتفاق می‌افتد، اما در آسم تدریجی حمله بیماری معمولاً با عفونت تنفسی همراه است. در حمله‌های شدید آسم میزان تپش قلب و تندی نفس افزایش‌یافته و بیمار احساس بی‌قراری و خستگی می‌کند. سرفه کردن احساس تنگی در قفسه سینه، تعریق، استفراغ و دردهای شکمی نیز در فرد افزایش می‌یابد. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از سیصد میلیون نفر در سراسر دنیا از بیماری آسم رنج می‌برند. آسم در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد اما بیشتر به‌عنوان بیماری مزمن دوران کودکی است. شروع آسم در اغلب موارد از دوران کودکی بوده و شیوع آن در سنین ۱۲ تا ۱۷ سالگی به حداکثر خود می‌رسد و پس‌ازآن به‌تدریج پایین می‌آید همچنین بروز بیماری آسم پس از ۶۰ سالگی بسیار کم می‌شود. از نظر جنسی نیز در سنین کودکی آسم در پسران شیوع بیشتری دارد و بعد از سن بلوغ این نسبت عکس خواهد شد.
علت آسم
علت دقیق و اصلی آسم تاکنون نامشخص است ولی آنچه تاکنون روشن‌شده است، نشان می‌دهد که آسم از ترکیب عوامل محیطی، سبک و نحوه زندگی و خصوصیات زیستی و ذاتی فرد است. اگر افراد خانواده سابقه انواع آلرژی‌ها مانند اگزما، آلرژی بینی یا غذایی و آسم را داشته باشند احتمال بروز آسم در سایر افراد آن خانواده بیشتر است. ازجمله عواملی که باعث بروز یا شدت آسم می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•کاهش تهویه
•تماس با موارد آلرژی‌زا (گرده گل و گیاه، گرد و غبار و…)
•عفونت ریه‌ها
•عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا
•عوامل حساسیت‌زای حیوانات خون گرم (پر، مو یا پوست)
•کم‌تحرکی و چاقی
•کلر استفاده‌شده در آب استخرها
•کمبود ویتامین D
•زایمان به روش سزارین
•عدم تغذیه با شیر مادر
•مواد افزودنی در غذاها و آلرژی‌های غذایی به‌ویژه در کودکان
•داروهایی مانند آسپرین و مسکن‌ها
•تغییرات هیجانی شدید مانند گریه کردن استرس و خندیدن شدید
•ورزش و فعالیت فیزیکی
•رطوبت زیاد استفاده طولانی‌مدت از بخور
•محرکهای شیمیایی
•گرده‌ها و قارچ‌ها
•انواع سوسک‌ها و حشرات
•کپک‌ها و قارچ‌ها
•پدود سیگار
•تغییرات آب و هوایی به‌خصوص هوای سرد و خشک
•سابقه خانوادگی
•آلودگی هوا
در بسیاری از افراد آسم یک بیماری آلرژیک است. آلرژی مهم‌ترین علت آسم است تماس مزمن با محرکهای راه هوایی یا آلرژی‌ها باعث شدت آسم می‌شود.
علائم آسم
•از شایع‌ترین علائم آسم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•مشکل در تنفس
•سفتی عضلات گردن
•سرفه به‌خصوص در شب همراه با خلط غلیظ: سرفه بیماران آسمی معمولاً خشک است، اغلب در اواسط و آخر شب و اوایل صبح و یا هنگام ورزش و یا برخورد با عوامل خطر محیطی بدتر می‌شود و مانع خواب می‌گردد. ممکن است تک‌تک یا حمله‌ای باشد ولی اکثراً مدت طولانی ادامه می‌یابد. اگر سرفه کودکی بیش از ۴ هفته طول بکشد باید از جهت آسم بررسی گردد.
•تنگی نفس: در تنفس طبیعی عمل دم و بازدم به‌راحتی و بدون احساس فشار یا کمبود هوا صورت می‌گیرد اگر بیمار دچار اختلال در تنفس به‌صورت تنگی نفس گردد باید به‌عنوان یکی از علائم مشکوک به آسم بررسی گردد.
•خس‌خس و احساس فشردگی در سینه: نوعی صدای زیر است که هنگام تنفس و اغلب در بازدم بیشتر در هنگام شب و انجام ورزش شنیده می‌شود. خس‌خس عودکننده نیز از علائمی است که باید در صورت مشاهده به آسم مشکوک شد.
•تنفس سریع و کوتاه که با نشستن بهتر می‌شود.
باید توجه داشت که همه افراد مبتلابه این بیماری علائم بالا را به‌طور کامل ندارند و شدت علائم گفته‌شده نیز در بیماران متفاوت مختلف است.
علائم حمله شدید آسم
وقتی شدت علائم آسم از حد معمول بیشتر شود به آن حمله آسم اطلاق می‌گردد. همه حملات آسم مشابه نیستند و شدت‌های متفاوتی دارند. ازجمله علائم حملات شدید آسم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•تعریق
•خستگی شدید
•تپش قلب
•ناتوانی در صحبت کردن یا ضربان قلب تند
•گیجی و گاهی کبودی ناخن‌ها و لب‌ها
•افت سطح هوشیاری
انواع آسم
آسم خفیف متناوب: در این سطح از بیماری بروز علائم و حملات آسم کمتر از یک‌بار در هفته است
آسم پایدار خفیف: در این مورد علائم در روز بیشتر از یک‌بار در هفته و در شب بیشتر از ۲ بار در هفته رخ می‌دهد. حملات آسم بر فعالیت روزانه بیمار تأثیر می‌گذارد.
آسم پایدار متوسط: در این سطح بروز علائم آسم هرروز است و بی شش‌تر از یک‌شب در هفته نیز بیمار را ناراحت می‌کند. حملات آسم بر فعالیت روزانه بیمار تأثیر منفی می‌گذارد.
آسم پایدار شدید: در این نوع از آسم بروز علائم بیماری هرروز و اغلب شب‌ها است. در آسم شدید فعالیت بیمار بسیار محدود می‌گردد.
آسم شغلی
آسم شغلی در اثر استنشاق عوامل موجود در محیط کار ایجاد می‌شود و شایع‌ترین بیماری ریوی شغلی در کشورهای توسعه‌یافته است و می‌تواند به‌واسطه شغل تشدید شود و ناتوان‌کننده باشد.
راهکارهای مقابله با آسم
ماساژ پشت بیمار با ترکیبی از روغن خردل و کمی کافور به رقیق شدن خلط و آسانی تنفس کمک می‌کند.
استفاده از بخور آب جوش حاوی زیره سیاه سبب باز شدن نایژک‌ها می‌شود
تنفس هوای تازه و آب‌درمانی از دیگر عوامل مهم در بهبود بیماری آسم است.
ورزش‌های تنفسی، نرمش‌های ملایم و داشتن وزن مناسب
درمان و پیشگیری از حملات آسم در خانه
تا حالا درمان قطعی برای آسم ارائه نشده است و بسیاری از داروهای مصرفی برای بیماری آسم اعتیادآور هستند و بعد از مدتی که از مصرف آن‌ها گذشت باید دوز مصرفی افزایش یابد تا بیمار آرامش یابد.
•برای تسکین حمام بخار و پاشویه با آب گرم مؤثر بوده و پیشنهاد می‌شود برای تسکین بیماران از این روش استفاده نمایند. این روش باعث تحریک پوست می‌شود و ریه‌های ملتهب و پر از خلط را تسکین می‌دهد.
•یکی دیگر از عوامل مؤثر برای بهبود حملات آسم استفاده از چربی‌ها، پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها را به حداقل برسانند.
•بهتر است بیماران مبتلابه آسم بیشتر از غذاهای قلیایی مانند میوه‌های تازه، سبزی‌ها و جوانه‌ها استفاده نمایند. در وعده غذایی صبحانه نیز اگر از آلو، پرتقال، انواع توت، چند عدد کشمش یا مویز با عسل و در ناهار و شام از سالادها یا سبزی‌ها خام مثل خیار، کاهو، گوجه‌فرنگی، هویج و چغندر استفاده شود مؤثر است و آخرین وعده غذایی باید حداقل ۲ ساعت قبل از خواب میل شود.
•بیماران مبتلابه آسم همیشه باید کمتر از ظرفیت خود غذا میل نمایند، غذا را به‌طور کامل جویده شود و روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشند.
•از مصرف آب یا هر نوع نوشیدنی دیگر همراه غذا خوردن انواع ادویه، ترشی، فلفل، چای و قهوه بپرهیزید.
•بی‌اشتهایی در حمله‌های شدید آسم امری طبیعی است بنابراین بیمار را مجبور به غذا خوردن نکنید.
•عسل بافت اصلی ریه را تقویت و از آسان و راحت می‌کند. خوردن شیر عسل نیز باعث از بین رفتن مواد مخاطی انباشته‌شده در ریه‌ها شده و با رقیق کردن خلط‌ها به تخلیه آن‌ها از نای و راه‌های تنفسی کمک می‌کند.
•سیر نیز از دیگر عوامل مؤثر در پیشگیری از بروز آسم است. استفاده از چند حبه سیر که در شیر جوشیده است یا حبه سیر خردشده به همراه زنجبیل می‌تواند کنترل‌کننده آسم باشد. بهتر است این جوشانده را صبح و عصرها میل نمایید.
•استفاده از شیر گرم به همراه عسل و روغن‌زیتون به دفع حملات آسم کمک می‌نماید
داروهای گیاهی در درمان و کاهش حملات آسم
•استفاده از زنجبیل به همراه جوشانده شنبلیله و یا جوشانده زنجبیل به همراه آب‌لیمو نیز برای دفع حملات آسم مؤثر است
•استفاده از عرقیات گیاهی ازجمله بابونه، آویشن، بادرنجبویه و بولاغ‌اوتی نیز در درمان و کاهش حملات آسم تأثیر بسزای دارد.
•استفاده از گل‌گاوزبان و اسطوخودوس نیز جز درمان‌های طبیعی در تنگی نفس به شمار می‌رود و خاصیت آرام‌بخشی دارد. ده گرم از گیاه اسطوخودوس را با یک لیتر آب دم نمایید و روزانه سه وعده یک فنجان از آن را میل نمایید.
•استفاده از نعنا نیز برای افرادی که مبتلابه آسم یا تنگی نفس هستند مؤثر است.
•بابونه نیز از دیگر روش‌های درمانی است که استفاده از آن مجار تنفس را بازنموده و علائم آسم را کاهش می‌دهد.
•دانه رازیانه را در آب جوش دم‌کرده و روزانه سه وعده همراه با عسل قبل از غذا میل نمایید
•درصورتی‌که به آسم عصبی مبتلا شده‌اید برای درمان آن از سنبل‌الطیب استفاده نمایید.
•مصرف دم‌کرده زوفا روزی ۳ فنجان نیز در درمان و پیشگیری از حملات آسم مؤثر است.
•برگ اسفناج که قسمت مورد استفاده این گیاه می‌باشد برای درمان سرفه های خشک و موثر است .
منع مصرف: به علت دارا بودن اگزالات برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگ های صفراوی و کلیوی تجویز نمی شود
.
با تشکر از شما دوست گرامی
در صورت تمایل به تهیه عرقیحات گیاهی میتوانید به
فروشگاه اینترنتی عرقیجات گیاهی کاکوتی مراجعه نماید و خرید خود را در کوتاه ترین زمان ممکن ثبت نمایید . برای دانلود اپلیکیشن اندروید کاکوتی اینجا کلیک کنید
